خبر گزاری زنان افغان: د ملګرو ملتونو په ادارو کې د ښځو پر کار کولو له بندیز وروسته په افغانستان کې د ملګرو ملتونو د سیاسی دفتر یا یوناما خبرداری ورکړی، چې که دا ستونزه هواره نه شی، نو په وړاندې به یو «خاطرناکه» انتخاب وی. د دغه سازمان په وینا، د افغانستان خلک بشری […]
خبر گزاری زنان افغان: د ملګرو ملتونو په ادارو کې د ښځو پر کار کولو له بندیز وروسته په افغانستان کې د ملګرو ملتونو د سیاسی دفتر یا یوناما خبرداری ورکړی، چې که دا ستونزه هواره نه شی، نو په وړاندې به یو «خاطرناکه» انتخاب وی. د دغه سازمان په وینا، د افغانستان خلک بشری مرستو ته سخته اړتیا لری او د ملګرو ملتونو بنسټونه د بې پرېتوب او خپلواکۍ له اصولو سره سم کار کوی. یوناما ویلی دی چې د ملګرو ملتونو په جوړښت کې له بشری حقونو څخه جدی سرغړونې او جنسیتی تبعیض د منلو وړ نه دی او دغه سازمان به اړ شی چې ستونزمن انتخاب وکړی او د دغه سازمان د اصولو او د افغانستان له خلکو سره د مرستې په برخه کې یو انتخاب کړی. دغه سازمان ټینګار کړی چې د دې پرېکړې پایلې به د طالبانو پر اوږو وی.
د ملګرو ملتونو د بشری حقونو د عالی کمېشنرۍ دفتر په داسې حال کې د طالبانو له تبعیضی چلند شکایت کوی، چې دغې ډلې په تېرو دوو کلونو کې په پرله پسې توګه په افغانستان کې بشری حقونه تر پښو لاندې کړی دی. له ټولو ټولنیزو برخو څخه د ښځو په محرومولو او په بشپړ ډول منع کولو سره، دوی د جنسیتی توپیر پلی کول او ډله ایز او توکمیز وژنې ترسره کړې، چې د بشری جنایتونو روښانه مثالونه ګڼل کیږی. له بلې خوا په افغانستان کې د ملګرو ملتونو فعالیت تل د جګړې د ښکېلو خواوو له خوا د شک او شک سره مخامخ شوی دی.دغه سازمان د ملګرو ملتونو د منشور له اصولو سره سم د بشردوستانه مرستو د برابرولو ترڅنګ، د سولې د خبرو اترو، د بشری حقونو د ملاتړ او په وسله والو جګړو کې د ملکی وګړو د ساتنې، د ښې حکومتوالۍ د هڅولو او هڅونې په برخه کې خپل مسوولیت په سمه توګه نه دی ترسره کړی. د مظاهره کوونکو ښځو د ځپلو، هدفی او سیستماتیک وژنو په اړه د دغه سازمان راپورونه غیر عادلانه او حتی په ځینو مواردو کې انتخابی دی او د طالبانو د بدمرغۍ لامل شوی دی. د دې سازمان یو راپور چې د شنبې په ورځ د “۱۴۰۱ کال د قوس د میاشتې په ۲۶ نیټه” خپور شو. د بشری حقونو د ملاتړ او ترویج په برخه کې د طالبانو د کړنو ستاینه کړې ده. د ملګرو ملتونو د سرمنشی د ځانګړی استازی سرپرست او مرستیال مارکس پوتزل په دې وخت کې وویل: “هغه وخت رارسېدلی چې ټول افغانان وکولای شی په سوله کې ژوند وکړی او له شل کلنې وسله والې جګړې وروسته خپل ژوند بیا جوړ کړی. “زموږ څارنه ښیې چې امنیتی وضعیت د اګست له “١۵مه [٢٠٢١] راهیسې ښه شوی دی.” د دغه راپور په یوه برخه کې د بشری حقونو د خوندیتوب په اړه د طالبانو د کړنو یادونه شوې ده. په راپور کې راغلی: “په داسې حال کې چې واکمنو چارواکو ظاهراً د بشری حقونو د ساتنې او ودې په موخه اقدامات کړی دی، لکه د پخوانیو حکومتی چارواکو او د امنیتی ځواکونو د غړو بخښنه، د ښځو د حقونو او د بندیانو د کړنلارې په اړه د ډسمبر په دریمه فرمان صادر شوی دی. دا په داسې حال کې ده چې د دغه راپور تر خپرېدو وړاندې نیویارک ټایمز د طالبانو د واکمنۍ د لومړیو شپږو میاشتو په اړه مستند راپور خپور کړی و، د امنیتی ځواکونو په ګډون د تېر حکومت څه باندې ۵۰۰ غړی وژل شوی او ورک شوی دی.
په ورته وخت کې د ملګرو ملتونو امنیت شورا د ۲۰۲۲ کال د ۲۶۲۶ پریکړه لیک له لارې چې د ۲۰۲۳ کال د ۲۶۷۸ پریکړه لیک په ملاتړ تمدید شوی، یوناما ته دنده سپارلې چې د بشردوستانه اصولو له مخې بشری مرستې وویشی او دا مرستې باید طالبانو ته ورنکړل شی. په داسې حال کې چې مستند راپورونه ښیی چې په ډېرو ولایتونو کې بشری مرستې د دغې ډلې تر مستقیمې څارنې لاندې وېشل کېږی. په ځینو مواردو کې لیدل شوی چې طالبانو په خپلو خلکو بشری مرستې ویشلی دی. طالب جنګیالیو ته د بشری مرستو ویش په افغانستان کې د یوناما د ټاکل شوی ماموریت خلاف کار دی.
د بشری حقونو ساتنه او د ښځو او نجونو له برابرۍ څخه دفاع د ملګرو ملتونو د دغه سازمان له نورو مسوولیتونو څخه ده، چې په دې برخه کې یې د ښځو له حقونو څخه سرغړونې کړې دی. په ځینو مقالو کې چې د ښځو په اړه یې خپره کړې، دې موسسې د یوې افغانې ښځې عکس چې چادری/چادر اغوستی دی، هم خپاره کړی چې د انتخاب له حق او د ښځو د ازادۍ له عمومی کولو او تپلو سره سم ښکاره سرغړونه ده. د طالبانو د ښځو ضد سیاستونو. د ټول شموله حکومتولۍ رامنځته کول، له ټولو سیاسی جریانونو سره اصولی او رغنده تعامل، او په افغانستان کې د سولې د تامین لپاره د سیمه ییزو خبرو اترو هڅول او ملاتړ د ملګرو ملتونو د دغه سازمان له نورو ماموریتونو څخه دی او تر اوسه په دې برخه کې کوم د پام وړ پرمختګ نه دی شوی.
په افغانستان کې د یوناما ماموریت په داسې حال کې خورا حیاتی دی چې د خلکو او بهرنۍ نړۍ تر منځ د اړیکو ټولې لارې بندې دی. په هرصورت، د دې ادارې په مدیریت او لید کې باید اړین بدلونونه راشی، له لاسه تللی باور بیرته راګرځول شی او دا باید د یوې ادارې په توګه خپله دنده ترسره نه کړی چې له طالبانو سره ناسته پاسته کوی.
خبرگزاری زنان افغان
