زنان افغانستان در دوره حکومت پنج ساله طالبان آسیب های زیادی را متحمل شدند و متضررین اصلی در این دوره سیاه بودند، زنان از حقوق بشری چون؛ تعلیم و تربیه، بیرون رفتن از خانه و انتخاب نوع پوشش شان محروم بودند، از اثر جنگ ها اکثریت مردان شهید و یا معلول و معیوب می شدند، […]
زنان افغانستان در دوره حکومت پنج ساله طالبان آسیب های زیادی را متحمل شدند و متضررین اصلی در این دوره سیاه بودند، زنان از حقوق بشری چون؛ تعلیم و تربیه، بیرون رفتن از خانه و انتخاب نوع پوشش شان محروم بودند، از اثر جنگ ها اکثریت مردان شهید و یا معلول و معیوب می شدند، که زنان شان بی سرپرست می ماندند و عده ای از خانواده هم به کشورهای همسایه مثل ایران و پاکستان مهاجر می شدند که آن دوره برای تمام اتباع افغانستان دوره سیاه و تلخی بود.
اما سرانجام بعد از پنج سال، حکومت دوره طالبان در افغانستان پایان یافت و با شکل گرفتن حکومت جمهوری اسلامی عده ای از مهاجرین از ایران و پاکستان دوباره به کشور بازگشتند. زنان نیز برای دست یافتن به آزادی ها و حقوق بشری شان دست به کار شدند. افغانستان در یک وضعیت خراب اقتصادی و امنیتی قرار داشت؛ زنان و دختران آسیب های امنیتی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی زیادی را متحمل شدند و یکی از عمده ترین چالش هایی را که دختران و زنان با آن روبرو بوده و دست و پنجه نرم می کردند، بی سوادی بود.
زهرا نظری یکی از زنانی بود که در همان دوران تازه به وطن بازگشت او با سن کمی که داشت و با توجه به توانایی هایی که در خود داشت، به آموزش زنان و دختران پرداخت تا برای آنان خواندن و نوشتن را بیاموزاند. مادر زهرا زمانی که وضعیت بد اقتصادی را دید در ذهنش انگیزه ای ایجاد شد و خواست که فعالیت های کوچک اقتصادی را به راه اندازد تا این که یک راه درآمدی اقتصادی برای زنان که سرپرست خانواده شان را در جنگ ها از دست دادند و یا معیوب و معلول بودند را در ولایت بامیان راه اندازی کند. زهرا می گوید:« ما در ولایت بامیان اولین دوکان و انجمن صنایع دستی را برای زنان ایجاد کردیم و این انجمن را ثبت وزارت عدلیه کردیم، و این شروع فعالیت های اقتصادی ما با تعداد اندکی از زنان در ولایت بامیان بود ».
خانم نظری گفت تولیدات که زنان در ولایت بامیان دارند عبارت اند از:« صنایع دستی، قالین، گلیم، لباس های خامکدوزی زنانه و مردانه، جهیزیه، فرش های نمدی و جواهرات است». و افزود که« ما کار و فعالیت های اقتصادی خود را با ده نفر از خانم ها شروع کردیم و حالا تعداد کارمندان زن ما در حدود ۸۰ نفر رسیده است».
چنان چه خانم نظری گفت :« حالا در بامیان یک بازارچه هنر ایجاد کردیم که در حدود ۲۰ شرکت صنایع دستی که مسولین تمام شرکت ها خانم ها هستند فعالیت می کنند».
بر اساس گفته های زهرا نظری تلاش ها و کار های زنان تجارت باعث شده که بامیان مرکز فرهنگی صلح شناخته شود و وی توانسته است که در سال۲۰۱۸ جایزه بهترین زن تجارت پیشه زن را گرفته است.
زهرا نظری می گوید« زنان تولیدات شان را در دوکان ها به فروش میرسانند و گاهی اوقات هم در نمایشگاه هایی که از سوی اتاق تجارت و صنایع زنان افغانستان و یا دفتر انکشاف اقتصادی زنان روستایی و همچنان نمایشگاه های بین المللی که در کشور های دهلی نو، پاکستان و تاجکستان برگزار می شود اشتراک کرده و صنایع دستی ما را به فروش میرسانیم».
زهرا نظری زن تجارت پیشه در بامیان از تجربیات و مشکلاتی که در شروع فعالیت های اقتصادی اش دست و پنجه نرم کرده است میگوید :« در آن زمان بنابر رسوم و عنعنات سختگیرانه ای که در بامیان حاکم بود، هیچ زن اجازه نداشت که در بازار بامیان کار کند».
و بیان می کند: زمانی که دوکان را در بازار بامیان باز کردم که با مخالفت های مردان و محاسن سفیدان روبه رو شدیم که آنان کار زنان را در بازار ترویج بی حیایی میدانستند و این راه را امتحان کردند تا این که ما را از این کار منصرف کنند اما با وجود همه ای ناملایمات مبارزه کردیم و به آنان گفتیم که هدف از ایجاد کار ما حمایت از زنان بی سرپرست است و این کار شان در مخالفت با مغایر دین اسلام نیست.
به گفته زنان تجارت پیشه در بامیان تنها کاری که برای زنان متشبث در ولایت بامیان از سوی نهاد های دولتی(اتاق تجارت و صنایع دستی زنان، نهاد آغا خان و وزارت احیا و انکشاف دهات برای زنان انجام می شود، تشویق و ترغیب آنها از سوی مسولین و معرفی کردن آنها در نمایشگاه های داخلی و خارجی می باشد.
بامیان امروز به عنوان نماد صلح و مدنیت در تمام افغانستان مشهور است ولی حدود ۱۲ یا ۱۴ سال پیش در بامیان زنان اجازه نداشتند که برای خرید کوچک ترین نیاز های شان به بازار بروند اما حالا بامیان نماد صلح و امنیت، نماد مدنیت، نماد توجه به حقوق زنان مشهور است در افغانستان است.
نویسنده:نیلوفر بارکزی
