قالین بافی یکی از صنایع مهم و فرهنگ قدیم افغانستان است که قدامت تاریخی آن پیش از دوره عثمانی ها میباشد، افغانستان با تولید بیش از دو میلیون متر مربع قالین یکی از کشور های تولید کننده ای قالین صنعتی درجهان به حساب می آید. صادرات این صنعت در بهبود اقتصاد ملی کشور نیز تاثیراتی […]
قالین بافی یکی از صنایع مهم و فرهنگ قدیم افغانستان است که قدامت تاریخی آن پیش از دوره عثمانی ها میباشد، افغانستان با تولید بیش از دو میلیون متر مربع قالین یکی از کشور های تولید کننده ای قالین صنعتی درجهان به حساب می آید. صادرات این صنعت در بهبود اقتصاد ملی کشور نیز تاثیراتی به سزای داشته و می تواند فرصت های بزرگ کار آفرینی را در افغانستان داشته باشد اما اکنون این صنعت با مشکلات زیادی رو به رو شده است.
بیشتر زنان در ولایت های شمالی مثل؛ جوزجان، فاریاب، بلخ، تخار، قندز، و سمنگان صنعت قالین بافی را بدست دارند.
انجمن اجتماعی قالین بافی زنان ترکمن افغانستان که بیش از یک دهه می شود در راستای قالین بافی کار و فعالیت می کند، اکثریت اعضای این انجمن را زنان تشکیل میدهد و در راس آن خانم بلقیس قرار دارد، می گوید:« قالین های دست بافت زنان افغان قبل از واردات و صادرات فرش های خارجی بازاری خوبی در افغانستان داشت اما پس از این که قالین های کشور های خارجی وارد بازار شد، قالین های افغانی بازار خود را از دست داده و به رکود مواجه شده است». و همچنان گفت :«قالین های دست بافت زنان نه تنها در افغانستان بلکه در بازار های بین المللی نیز جایگاه و مقام بالای داشت اما در حال حاضر بنابر عدم توجه مسئولین حکومتی جایگاه خودش را از دست داده است، و از این فرصت پاکستانی ها به نفع خویش استفاده کرده و قالین های دست بافت زنان افغان را به نام و مهر خود شان تاپه زده و به کشور های خارجی صادر می کنند».
بلقیس می گوید:« ما از آدرس انجمن قالین بافی زنان ترکمن در چندین کشور سفر ها و نمایش های داشتیم که در آن نمایشگاه ها قالین افغانستان مقام بالای را بدست آورد و توانستیم که فعالیت های خوبی داشته باشیم اما دولت از ما حمایت و پشتیبانی نکرد و به همین دلیل نمی توانیم که پیشرفتی در کار های خود داشته باشیم».
خانم بلقیس افزود که«قالین های وطنی انواع مختلف و نام های مختلفی دارند و بافتن آنها نیز متفاوت می باشد بعضی از قالین های که زخیم بافته می شوند با دوتار و قالین های که نازک بافته می شوند با یک تار بافته می شود».
بافتن قالین ها با درنظر داشت متراژ(اندازه) آن زمان های متفاوتی را در بر می گیرد که بنابر گفته های بلقیس« اگر زنان شب و روز پیوسته کار کنند می توانند که کار بافت یک قالین را در مدت سه ماه تمام کنند و همچنان اگر خانم ها بخواهند که به راحتی قالین را ببافند مدت چهار الی پنج ماه را در بر می گیرد که کار بافت یک قالین تمام شود».
چنان که بلقیس گفت« یک قالین شش متره را سه و یا چهار زن می توانند که در ظرف سه ماه تکمیل کنند که این کار نظر به کیفیت قالین میباشد و ممکن است که همین چهار خانم یک قالین شش متره ای را که به صورت نازک با یک تار بافته می شود را در مدت شش ماه تکمیل کنند». زنان مواد خام را برای تولید قالین از پشم حیوانات بدست می آورند که بعد از ریسیدن پشم حیوانات و طی مراحل بعدی آن مواد خام برای تولید قالین بدست میاید.
زنان و مردان در خانواده بخاطر رشد اقتصادی شان به صورت مشترکاً قالین بافی می کنند و هدف آنها رشد اقتصاد خانواده است و عایداتی را که از قالین بافی به دست میاورند را صرف مصارف فامیل می کنند. اما کار قالین بافی کار شاقه ای است که برای بافنده گان قالین عوارض جانبی را به همراه دارد بلقیس در این مورد ذکر کرد که:« اگر کار آسانتر از قالین بافی باشد مطمیناً هیچ کسی نمی خواهد که قالین ببافند به دلیل این که قالین بافی کار آسانی نیست و عوارض جانبی مانند ازبین رفتن مهره های کمر و درد های مفصلی و عضلاتی دیگری را به همراه دارد».
بلقیس مسئولین حکومت را در راستای رشد صنعت افغانستان کم کار دانسته و می گوید« دولت افغانستان هیچ توجه برای بهبود وضعیت صنعت قالین بافی ندارند و همین دلیل است که کشور پاکستان از این صنعت استفاده کرده و مقامی را که قالین افغانستان در جهان داشت را به نام خود شان کرده اند».
وی از مسولین وزارت کار و امور اجتماعی برای احیا و انکشاف کار زنان افغانستان می خواهد که برای زنان قالین باف زمین های محیا شود و روی آن زمین کارخانه های ایجاد گردد تا زنان بی بضاعت و بیکار آنجا مصروف کار شده و بتوانند که در رشد اقتصاد خود وجامعه سهیم شوند.
و همچنان از اطاق های صنایع و تجارت می خواهد که قالین های افغانستان نیز همانند کالا های دیگری که از راه دهلیز های هوایی به نام افغانستان به خارج از کشور صادر می شود، صادر شود.
