تشکیل خانواده به عنوان اساسی ترین رکن ایجاد جوامع یکی از مهم ترین مسایلی است که مورد توجه جوامع و ادیان مختلف قرار گرفته و به آن توصیه شده است. صحت و سلامتی جامعه یکی دیگر از مسایلی است که باید همواره به آن توجه داشت، اگر نگاهی به پیشینه ازدواج ها در افغانستان داشته […]
تشکیل خانواده به عنوان اساسی ترین رکن ایجاد جوامع یکی از مهم ترین مسایلی است که مورد توجه جوامع و ادیان مختلف قرار گرفته و به آن توصیه شده است. صحت و سلامتی جامعه یکی دیگر از مسایلی است که باید همواره به آن توجه داشت، اگر نگاهی به پیشینه ازدواج ها در افغانستان داشته باشیم می بینیم که در طول تاریخ زنان و دختران در حالت انزوا و فراموشی قرار داشته و کمتر زن یا دختری در رابطه با ازدواج خود تصمیم گرفته و یا در سن مناسبی ازدواج کرده است. تاریخ همیشه گواه عدم رسیدگی زنان با اقتضائات زندگی شان داشته و همین موضوع باعث ایجاد مشکلات زیاد در زندگی شان شده و دلیل تمام این نارسایی ها سن کم ازدواج و عدم رسیدگی و شناخت از مسایل زندگی است.
اما با پیشرفت جوامع و دسترسی زنان و مردان به آموزش و تحصیلات و گستردگی در روابط اجتماعی در دنیای درونی و بیرونی جوامع، میزان آگاهی افراد به مسایل شناختی افزایش پیدا نموده و رفته رفته درک مردم از زندگی تغییر کرد. در جوامع امروزی کمتر جوانی دیده می شود که به ازدواج زیرسن علاقه نشان دهد یا به آن رضایت دهد و علت این امر را می توان در اطلاعات و دانشی که افراد در زندگی شخصی و اجتماعی شان دریافته اند، جستجو کرد. امروزه جوانان به خوبی می دانند که برای یک زندگی جدید و مشترک نیاز به امکانات و میزان مشخصی از رفاه در زندگی دارند و به علت در اختیار نداشتن این امکانات بسیاری از جوانان در سن پایین رضایت به ازدواج نشان نمی دهند و رسیدن به قله های مشخصی از زندگی نسبت به ازدواج زودهنگام برایشان از اهمیت بیشتری برخوردار بوده و ارحجیت داده می شود.
افزایش سن ازدواج ها و رسیدن به شناخت مناسب در افراد، در کنار مزایایی که دارد، معایبی را نیز با خود به همراه دارد که نمی توان آن را از محور توجه خارج کرد؛ سخت گیری در معیارهای ازدواج و کم شدن گزینه های مناسب برای ازدواج، عمده ترین چالش های فراروی افرادی است که در سن بالا هنوز موفق به ازدواج و انتخاب همسر نشده اند، است و این بخش تنها جنبه های زندگی شخصی افراد را در بر می گیرد اما در بعد اجتماعی آن نیز تأثیرات منفی را روی وضعیت اجتماع دارد که کاهش جمعیت و کم شدن نسل آینده در اثر ازدیاد سن یکی از آنهاست. در کنار این معایب، مزایایی نیز در ازدیاد سن ازدواج وجود دارد. از مزایای ازدیاد سن ازدواج می توان به شناخت مناسب فرد از خود، وضعیت و شرایط خود، شکل گرفتن شخصیت و مشخص نمودن مسیر زندگی و انتخاب فردی مناسب برای زندگی با شرایطی که خود دارد، نام برد.
در کنار این دیدگاه های مدرن، دیدگاه های سنتی قرار می گیرند که مشوق جوانان به ازدواج بدون پر رنگ کردن مسایل مطرح در دیدگاه مدرن است. در دید سنتی، تأکید بر اینست که نباید از ازدواج در سنین کم ترسید و برای جلوگیری از انحراف اجتماعی باید در آستان جوانی ازدواج کرد تا از این طریق مصونیت اخلاقی فردی و اجتماعی حفظ گردد؛ اما این کار پیامدهای جدی همچون؛ سرخوردگی عاطفی، ایجاد افسردگی و استرس، عدم حمایت عاطفی مناسب، عدم شناخت کافی از شخصیت طرفین که منجر به ازدواج دو فرد با معیارهای متفاوت شده که این خود می تواند زمینه ساز مشکلات بسیار در زندگی شود که عدم درک و ایجاد اختلاف به دلیل عدم شناخت درست از مهم ترین آنهاست. از سویی نیز مشکلات اقتصادی و بالا رفتن توقعات جوانان راه های ازدواج در سنین مناسب تر را از آنها می گیرد که این خود نیز می تواند یکی از راه های ایجاد افسردگی در افراد شود اما به هر صورت یک ازدواج آگاهانه در سن بلندتر بهتر از ازدواجی غیرآگاهانه و غیرمسئولانه بوده و پیامدهای منفی کمتری می تواند داشته باشد.
امروزه جوانان با مشاهده وضعیت زندگی نسل قبل از خود و مشکلاتی که با آن مواجه بودند علاقه مندی به ازدواج زودهنگام ندارند و ترجیح می دهند تا به آسانی زیر بار مسئولیت هایی که توانایی اداره و مدیریت آن را ندارند دوری گزینند؛ که البته از نظر روان شناسان این موضوع، جوانان را با چالش های روحی و روانی نظیر افسردگی و انزوا و در بعضی حالت ها با پرخاش گری و خودخواهی روبرو می کند که در این خصوص نظر به واقعیات شخصیتی هر یک از افراد می توان راه حل هایی را درخور زندگی و شرایط هر فرد زیر نظر گرفت. روان شناسان درجه بندی و تفکیک میان نیازها و شرایط و اهم و مهم کردن بین هر یک از گزینه ها و سپس حق انتخاب را برای افراد از جمله ضروریات می دانند. پختگی سن و رسیدن به درجه ای از آگاهی های لازم برای تشکیل خانواده می تواند در کاهش خشونت ها و میزان آسیب پذیری زوجین در روند زندگی مشترک نقش اساسی و عمده داشته و به داشتن زندگی سالم تر کمک نماید.
