جنگ های داخلی، فراز و نشیب ها و تبعیض های کلیشه ای در افغانستان، طی سال های متمادی مانع رشد زنان شده و زنان را در عرصه های مختلف زندگی به بهانه های مختلفی چون عدم توانمندی زنان نسبت به مردان، نداشتن علاقه به رهبری و… به عقب رانده و حضور شان را در عرصه […]
جنگ های داخلی، فراز و نشیب ها و تبعیض های کلیشه ای در افغانستان، طی سال های متمادی مانع رشد زنان شده و زنان را در عرصه های مختلف زندگی به بهانه های مختلفی چون عدم توانمندی زنان نسبت به مردان، نداشتن علاقه به رهبری و… به عقب رانده و حضور شان را در عرصه های رهبری، سیاسی و اقتصادی کم رنگ ساخته است. اما با وجود تمام این پستی و بلندی ها فراروی زنان، آنان همواره تلاش ورزیده اند تا با تمام چالش ها مبارزه کنند تا از این طریق به آنچه سهم شان در جامعه است، دست پیدا کنند.
در این راستا مبارزات زنان فعال جهت رسیدن زنان به حقوق اساسی شان در جامعه تا حدی تاثیرات خود را داشته اما به هیچ وجه بسنده نیست و این نیاز دیده می شود که زنان متعهدتر و مستحکم تر از پیش به مبارزات شان ادامه بدهند تا به جایگاه واقعی شان در جامعه برسند. در میان هیاهوی اجتماعی جامعه پرتنش کشور فرصتی شد تا از آدرس خبرگزاری زنان افغانستان در این مورد گفتگویی با خانم فریبا ارژنگ داشته باشیم.
در نخست می خواهیم بدانیم که فریبا ارژنگ کیست و در کدام راستای کار و فعالیت انجام داده است ؟
«من فریبا ارژنگ لیسانس پوهنحی زبان و ادبیات از پوهنتون کابل می باشم. ماستری خود را در پالیسی و اداره عامه از پوهنتون کابل و بعد ماستری دوم ام را در رشته مطالعات توسعه ای یا انکشافی از کشور استرالیا اخذ نموده ام. من در شهر کابل، افغانستان زندگی میکنم. اساسآ در بخش های روابط عامه پروژه های مربوط دولت برای منفعت مردم افغانستان می باشد، فعالیت دارم. تجربه کاری بیشتر از ۱۲ سال در نهاد های بین المللی، سازمان های غیرحکومتی داشتم، و از سال ۲۰۱۳ به بعد در وزارت احیا و انکشاف دهات در بخش روابط عامه فعالیت دارم. خارج از دایره کاری ام، من در Afghan Women Writing Project ، مقالات مختلف را نگاشته ام که تعداد زیادی از آنها نیز به نشر رسیده است.»
شما حضور زنان را در سطح رهبری در جامعه چگونه ارزیابی می کنید؟
«طوری که همه ما می دانیم حضور زنان در سطح رهبری یک بحث عمده در سطح جهان است. اما برداشت های متفاوت از رهبری در جوامع مختلف وجود دارد. طور مثال، در کشور ما افغانستان برای نقش زن در سطح رهبری، یک فرد باید دارای مقام رسمی و اختیارات باشد یا هم بسیاری فکر می کنند که رهبر باید دارای قدرت باشد؛ در حالی که ما زنان خواستار این هستیم که حضور زنان در سطح رهبری باید طوری باشد که زنان در تصمیم گیری ها و تحقق اهداف دموکراتیک و برابری جویانه همکاری و نقش خود را ایفا نمایند.»
در بیست سال اخیر برای دستیابی زنان به حقوق اساسی و بشری شان چه کارهایی صورت گرفته و با وجود این فعالیت ها چرا حضور زنان در سطوح رهبری تا این حد محدود است؟
«افغانستان، کشوری است که بیش از ۴۰ سال جنگ و نابسامانی را سپری نموده و در مدت زمان بیست سال که زنان ما توانسته اند خود را به جایگاه های مختلف برسانند می توان این را یک پیشرفت چشم گیر دانست اما با آنهم در رابطه به محدود بودن حضور شان، دلایل مانند ناامنی عدم علاقه زنان به حضور در سطوح بالا، مشکلات فرهنگی و اقتصاد ضعیف را می توان عنوان کرد.»
دلیل کم رنگ بودن زنان در رهبری عدم علاقه زنان است و یا فضا برای زنان موجود نیست؟
«هر دو دلیل میتواند در حضور زنان دخیل باشد. طوری که در جواب سوال فوق متذکر شدم عدم علاقه زنان به سطح رهبری هم وجود دارد چرا بعضی اوقات زنان نمی خواهند خود را با چالش های جدی که در راستای رهبری وجود دارد دخیل سازند و دیگر اینکه در کشور ما، هنوز مرد سالاری و اینکه مردان از زنان بیشتر آگاه اند، نیز باعث می شود تا زمینه رشد زنان را محدود سازد.»
آیا برای حضور بیشتر زنان در سطح رهبری کار صورت گرفته است؟ اگر کار شده است چه کارهایی و چقدر تاثیر گذار بوده است؟
«ما نمی توانیم انکار کنیم که در این زمینه کار صورت نگرفته است، چون خود زنان افغانستان در این زمینه تلاش های زیادی را انجام داده اند تا ما زنان بیشتر در جامعه جایگزین گردیم. حضور زنان در پارلمان افغانستان، سفرای زنِ، وزرای زنِ، معینان و سایر بست های کلیدی دیگر که توسط زنان رهبری میگردد، بیانگر این واقعیت است که در این زمینه کارهای صورت گرفته است اما ما زنان باید هنوز هم تلاش نمایم تا زنان بیشتر در زمینه های مختلف استخدام گردند تا نقش شان را در عرصه های مختلف به وجه احسن انجام دهند.»
عملکرد زنان که در عرصه های رهبری فعالیت کرده اند را چگونه ارزیابی می کنید؟
«زنان افغانستان در هر پست و مقام که بوده اند تلاش کرده اند تا در تمام عرصه ها فعالیت نمایند و به شگوفایی افغانستان شریک شوند در سطح رهبری زنان نیز نقش فعال داشته اند اما در صورتی که زمینه برایشان میسر نگردیده و یا توسط عوامل مختلف در عرصه تصمیم گیری ها زنان ذیدخل نشده اند، این خود چالش بزرگ بوده که ارزیابی فعالیت های زنان کشور مان را بعضآ ضعیف نشان داده است.»
به نظر شما در رهبریت و توانایی زنان و مردان تفاوتی وجود دارد؟
«واقعیت اینست که در توانایی شان در سطح رهبری تفاوتی وجود ندارد چون طوری که تعریف شده رهبر باید تصمیم گیر، کاردان و دور اندیش باشد. نظر به این اصل باید هیچ گونه تفاوتی بین توانایی هایشان وجود نداشته باشد اما در کشور ما هنگامی که زنان را در تصمیم گیری ها ذیدخل نمی سازند، نمی توان گفت که توانایی زنان کمتر است.»
شما در مبارزات کاری تان به موانع و چالش ها مواجه شدید و چگونه با آن مبارزه کردید؟
«من هم مانند سایر زنان با چالش های فرهنگی، امنیتی و اجتماعی روبرو شده ام اما با آنهم همیشه تلاش ورزیده ام تا مقاومت نمایم تا به اهدافی که دارم برسم.»
چه پیامی به زنان افغانستان دارید که بخواهید از این دریچه با آنها شریک سازید؟
«زنان افغانستان باید مبتکر و آغاز کننده فعالیت ها، پیکار ها و برنامه های معطوف به جنبه های گوناگون وضعیت فعلی شوند. در این صورت هنگامی که افراد جامعه واقعآ باور کنند که شما نیازهای آنان را برآورده می کنید، از شما حمایت خواهند کرد و شما را به رهبری خود برخواهند گزید. وقتی که افراد به شما اعتماد کنند برای رسیدن به اهداف خود از شما یاری میخواهند.»
