زنان افغانستان در طول تاریخ کشور، بار رنج های زیادی از تبعیض و بی عدالتی را بر دوش کشیدند اما طی بیست سال اخیر با وجود جنگهای خانمانسوز و محرومیت مطلق مناطق روستایی به دستاوردهایی دست یافته بود که روزنه‌ی امید برای فردای بهتری زنان و کودکان افغانستان بود. زنان ودختران روستایی از محروم […]
زنان افغانستان در طول تاریخ کشور، بار رنج های زیادی از تبعیض و بی عدالتی را بر دوش کشیدند اما طی بیست سال اخیر با وجود جنگهای خانمانسوز و محرومیت مطلق مناطق روستایی به دستاوردهایی دست یافته بود که روزنه‌ی امید برای فردای بهتری زنان و کودکان افغانستان بود.
زنان ودختران روستایی از محروم ترین نقاط کشور نیز با یک دست مزرعه‌ی گندم را پرورش داد و برای مبارزه با محرومیت و فقر با دست دیگر کتاب خواند و مسیری طولانی را از دل محرومیت پیمودند تا به آگاهی و آزادی رسیدند اما مسیر روشنایی و روشنگری زنان با تحولات اخیر سیاسی کشور به یک بن بست دیگر خورد.
شمایل توانا ناصری یکی ازین زنان و دختران روستایی بود که تا رسیدن به حق آموزش، کار و دیگر حقوق اساسی اش راه های دشواری را پیموده بود اما برای تداوم مسیرش از بن بستی فعلی نیز باید بگذرد. او اکنون وارد یک میدان مبارزه‌ی دیگر برای حق خواهی، عدالت و آزادی شده است.
شمایل توانا ناصری، متولد یک روستای دور دست و محروم ولایت دایکندی یکی از مناطق مرکزی افغانستان است که با سقوط رژیم سابق طالبان در افغانستان در ایام کودکی اش موفق شد آموزش را دریکی از حسینیه های روستا آغاز کند.
شمایل میگوید وقتی شمار دختران دانش آموز زیاد شد ودر حسینیه( محل عزاداری شیعیان) نمی‌گنجید مردم محل برای آنها خیمه‌ای آماده کردند که آموزش را ادامه دهند. اما در زمستان های سرد و تابستان های داغ روستا، نشستن زیر خیمه صبری می‌خواست به وسعت صبوری یک سرزمین. او میگوید یک روز طوفانی که باد شدید می‌وزید مکتب بدون سقف دانش آموزان در هوا بلند شد و شماری از دختران دانش آموز آسیب دیدند و همچنان در روزهای بارانی از مسیر های پر خطر سیلاب گذشتند تا سرانجام دوره‌ی تعلیمی را به پایان رسانیدند.
” زیر خیمه درس خواندم خوب یادم هست یک روز طوفانی که خیمه‌ای ما را به هوا برد یک تعداد از دانش آموزان دختر آسیب دید پس از هوای طوفانی و باران از مسیر های پر خطر و سیلاب رد شدیم تا به خانه برگردیم. اما پس از آن رویداد حتی خیمه هم نداشتیم و در یک دشت خاکی زیر آفتاب سوزان درس خواندیم تا شاید به آسودگی برسیم.”
برخلاف این روزها در جریان تعلیم خانم ناصری، کورس های آمادگی برای آزمون سراسری کانکور در روستا ها وجود نداشت ودر مکان دور دست اکثریت دانش آموزان دختر نمی‌توانستند رسیدگی کنند بانو شمایل نیز بخاطر ضعف اقتصاد خانواده اش نتوانست برای آزمون کانکور آمادگی بگیرد از سوی هم تنها کارگر خانواده اش بود او همزمان با فراگرفتن درسهایش در مکتب، در مزرعه‌ی پدرش نیز کار می‌کرد ، گندم پرورش می‌داد و مزرعه و درختان را نیز آبیاری می‌کرد و یکی از دانش آموزان ممتاز مدرسه نیز به شمار می‌رفت. او بعد از سپری نمودن آزمون کانکور وارد دیپارتمنت ادبیات دری در دانشگاه تعلیم و تربیه‌ی کابل شد.
ورود وی به محیط دانشگاه تعلیم و تربیه‌ی کابل پای اورا به فعاالیت های اجتماعی و فرهنگی و حقوق بشری باز کرد و یک گروپ تشکیل داد این گروه از دختران به گونه‌ی رضا کارانه نمایشگاه های کتاب و مسابقات کتابخوانی برگذار کردند.
ودرسال ۲۰۱۷ یک کمپاینی را برای اهدای کتاب به راه انداختند که درنتیجه‌ی آن یک کتابخانه‌ی معیاری( کتابخانه‌ی نسل نو ) را در ولایت دایکندی تاسیس کردند. کتابخانه‌ای که اکنون از کار افتاده است.
خانم ناصری همچنان برنامه های آگاهی دهی را در کمپاین های محو خشونت علیه زن، هشتم مارچ یا روز همبستگی زنان جهان، روز معلم، روز ملی سرباز و روز بیرق به راه انداخته بود تا راهی را برای روشنگری و آکاهی دیگران نیز باز کند.
دوران دانشجویی او در کابل، درکنار فراگیری ادبیات دری دستاوردهای چون فعالیت مدنی و اجتماعی و حقوق بشری را به همراه داشت او پس از فراغت از دانشگاه با یکی از نهادهای غیردولتی آغاز بکار کرد. و سپس در وزارت معادن و پترولیم در یک بست اداری نظارت و شفافیت معادن تا زمان حاکمیت طالبان وظیفه اجرا کرد اما بعد از آمدن طالبان او از وظیفه اش برکنار شد.
” از همان آغاز حاکمیت طالبان از وظیفه ام بر کنار شدم آنها به من گفتند که حکومت ما شفاف است و نیاز به نظارت از شفافیت معادن نداریم.”
شمایل که همزمان با کار اداری مشغول تحصیل در مقطع ماستری بود اکنون از ادامه‌ی تحصیل نیز بازمانده است. او با نپذیرفتن این وضعیت برای بدست آوردن حق کار و تحصیل خود و دیگران وارد میدان مبارزه‌ی عدالتخواهی و آزادی برای زنان و دختران افغانستان شده است.
اعتراض خیابانی زنان و دستاوردهای زنان معترض
در سوم سپتمبر ۲۰۲۱ میلادی اعتراضات مدنی و خیابانی زنان معترض در کابل شدت گرفت زیرا به زنان افغانستان در کابینه‌ای اعلام شده از سوی حکومت سرپرست طالبان جایگاهی داده نشده بود و وزارت امور زنان نیز به وزارت امر به معروف و نهی از منکر تبدیل شد.
شمایل توانا ناصری نیز با گروه های مختلفی از زنان با ایجاد جنبش های زنانه در برابر حذف زنان از بدنه‌ی دولت و وضع محدودیت ها بر کار و آموزش ودیگر حقوق اساسی زنان اعتراض کرد.
” در اعتراض به کابینه‌ی بدون زنان و سیاست حذف زنان به خیابان آمدم و جنبش اعتراضی ( جنبش زنان برای عدالت و آزادی) را ایجاد کردم پس از مدتی از سوی نیروهای حکومت سرپرست تعقیب می‌شدم ودر فضای مجازی تصاویرم را منتشر کرده بودند که باید جلو اعتراضاتم را بگیرند پس از آن حدود سه ماه زندگی مخفیانه‌ای داشتم اما بعدا پی بردم که آیا از سکوت و گریز من سیاست حذف زنان تغبر می‌کند؟ جوابش را میدانستم ، نخیر بود و دوباره به خیابان برگشتم.”
خانم ناصری میگوید سکوت من راه حل نبود و تنها راهی که برای تحقق حقوق اساسی زنان افغانستان مانده است مبارزه‌ی مسالمت آمیز و فریاد عدالتخواهی است.
بانو ناصری در پاسخ به این سوال که طی نه ماه اعتراض خیابانی زنان معترض چه دستاوردی داشت؟ میگوید : “بزرگترین دستاورد زنان معترض اینست که حکومت سرپرست طالبان تاکنون از سوی هیچ یک از دولت های بیرونی به رسمیت شناخته نشده است و تنها پیش شرط به رسمیت شناسی آنان تامین حقوق زنان افغانستان است.”
زنان معترض برای تامین حقوق اساسی شان در اعتراضات خیابانی قربانی های زیادی داد از خشونت و سرکوب گرفته تا تهدید و شکنجه و زندانی شدن زنان سبب شد تا اعتراضات مسالمت آمیز و مدنی نیز گسترش یابد. و سازمان های بین المللی نیز همبستگی شان با زنان معترض افغانستان اعلام کردند.
شمابل توانا ناصری یکی از چهره‌های موفق زنان و دختران افغانستان است که هیچ سد‌ی مانع روشنگری و آگاهی او نمی‌شود و برای رسیدن به حقوق اساسی خود راه مبارزه را درپیش گرفته است. از مبارزه با فقر و محرومیت تا مبارزه برای رسیدن به عدالت و آزادی!
گزارش از: لطیفه سادات موسوی
