مصاحبه اختصاصی خبرگزاری زنان افغانستان با خانم لطیفه واعظ‌زاده ماستر حقوق جزا و جرم‌شناسی از مشهد ایران و فعال حوزه دینی در باره محدودیت‌ها و چالش‌های دختران دانش‌آموز در افغانستان
• خانم واعظ‌زاده، شما از زنانی هستید که در حوزه دینی فعالیت می‌کنید، یک مدرسه دینی دارید. در این مدرسه شاگردان زیادی درس می‌خوانند؟
بله مدرسه علمیه حضرت امیر المومنین(علیه السلام) است که بخش خواهران و برادران در آن فعال هستند.
• در این مدرسه کدام مسائل دینی را تدریس می‌کنید؟
مسائلی چون تفسیر و مفاهیم قرآن، روان‌خوانی، تجوید قرآن، ادبیات عربی، تاریخ اسلام، فقه، اصول و…سایر معارف اسلامی تدریس می‌شود.
• از آنجایی‌که مکاتب به‌روی دختران بالاتر از صنف ششم بسته است و دختران حق رفتن به مکاتب را ندارند، دیدگاه شما در این مورد چه است؟
در خصوص ممنوعیت تحصیل دختران توسط دولت فعلی نظریات متفاوت وجود دارد وهمین‌طور انتقادات بی‌شماری مطرح شده اما، دولت امارت اسلامی تا اکنون جواب قابل توجیه برای عموم ارائه نکرده است.
آنچه بنظر می‌رسد در این مورد ممکن است، سران دولت فعلی خواستار محدودیت دانش و یک جانبه کردن تحصیلات برای قشر اناث باشد که در این فرضیه ممنوعیت تحصیل بانوان به نفع جامعه افغانستان نه، بلکه به ضرر و در آینده به ضعف کشور منجر خواهد شد. مگر اینکه فرض شود این ممنوعیت از جهت پیشبرد هرچه بهتر و شفاف‌تر تحصیلات به‌صورت موقت برای دختران باشد که باز هم امیدوارم هرچه سریع‌تر وضعیت تحصیلات نسوان معین و سرنوشت آنان روشن شود. چون زمان درگذر است و هرگز بر نخواهد گشت.
• گفته می‌شود تعداد از دختران به‌دلیل بسته بودن دروازه‌های مکاتب به مدرسه روی آورده است، آیا این مورد را تایید می‌کنید؟
بله متاسفانه و یا خوشبختانه این مسله حقیقت دارد. متاسفانه بدین جهت که قشر زنان از ادامه تعلیمات و تحصیلات دانشگاهی به‌صورت آزادانه محروم شده‌اند. و خوشبختانه اینکه دختران افغانستان انگیزه قوی و هدف بالایی دارند که از این محدودیت‌ها نهایت استفاده را می‌کنند که این تلاش‌ها در جای خودش قابل قدر است.
• در این اواخر آمار نشان می‌دهد که خشونت‌های اجتماعی به‌ویژه خانواده‌گی بسیار بالا گزارش می‌شود، ریشه‌های این را در چه می‌توان جست‌وجو کرد؟
خشونت، مخصوصا خشونت علیه زنان از معذلاتی است که دامنگیر اغلب کشور ها است. در افغانستان اما خشونت تقریبا جزء از فرهنگ مردم ما شده است. عوامل خشونت‌زا را می‌توان به دو دسته عوامل کلی خشونت افزا و عوامل دخیل در تشدید خشونت دسته بندی کرد. آنچه را به‌عنوان عامل تشدید کننده خشونت در جامعه فعلی افغانستان می‌توان ارائه کرد، مسائلی چون فقر اقتصادی، فقر فرهنگی، بیکاری، پایین بودن میزان سواد جامعه و… را نام برد که هر کدام به گونه‌ای اثر گذاری دارد.
• آیا شما به‌عنوان یک فعال امور دینی خشونت را تجربه کرده‌اید؟
نمی شود بطور مطلق گفت که هرگز تجربه خشونت را نداشته‌ایم، اما با توجه به مطالعات آمار و ارقام خشونت در افعانستان وسایر کشور ها، تحت فشار بودن گاهی اوقات کمتر مورد توجه است به‌خصوص که خشونت از جانب اطرافیان و خانواده نباشد تا حدودی جدی بنظر نمی‌رسد. خوشبختانه بنده در اجتماع خانواده‌گی و فرهنگی از هر گونه خشونت بدور بوده و هستم.
• در اسلام ازدواج‌های اجباری حرام است، اما در دو سال اخیر این آمار نیز بالا رفته است. از نظر شما دلایلش چه می‌تواند باشد؟
در خصوص حرمت ازدواج اجباری باید گفت به احکام فقهی و شرعی بسیاری از مسائل دینی عمل نمی شود. مثل دروغ، تهمت، غیبت، خمس و… اما اینکه علت چیست را نمی‌توان به یک کلمه خلاصه کرد چرا که عوامل بسیاری در موضوع دخیل است که بنظر بنده مهمترین و کلیدی‌ترین آنها این است که غالب مردم مسلمان ما به باور دینی نرسیده‌اند بناً با احکام دین سلیقه ای برخورد می‌کنند. البته این تنها عامل نه، بلکه مهمترین عامل است از عوامل دیگری چون تهاجم فرهنگی، به‌حاشیه رفتن الگوهای دینی، ضعف تعلیم و تربیت خانواده‌گی و… را می‌توان نام برد.
• ممکن است خیلی از دختران به امراض روحی و روانی گرفتار شده باشد، برای جلوگیری از این امراض چه باید کرد؟
سفارش بنده به خواهرانی که از صحنه علم و دانش دور شده‌اند، این است که زیر سایه قرار نگیرند و به حاشیه نروند البته که منظور شورش علیه حکومت فعلی نیست، بلکه باید از فرصت‌ها به نحوه درست استفاده کنند زمینه تعلیم و تعلم را خود برای خود فراهم کند. امروزه فضای مجازی فرصت خوبی‌ست برای فعالیت‌های علمی افزایش دانش، گرچند مشکل اما ممکن است نباید شعله نور علم را در وجود خاموش کرد.
ما زنده بر آنیم که آرام نگیریم
موجیم که خاموشی ما عدم ماست
• برای دخترانی که از مکتب باز مانده‌اند چه پیشنهادی دارید؟
پیشنهاد بنده به دختران دانش‌آموز این است که از هر زمینه و شرایطی برای رشد فکری و زنده‌گی اجتماعی استفاده کنند و این فرمول خاصی نمی‌خواهد. طبق آخرین تعریف یونسکو از سواد که می‌گوید: «باسواد کسی است که بتواند از خوانده‌ها و دانسته‌های خود تغییری در زنده‌گی خود ایجاد کند. پس دختران با همت همواره در تلاش برای بهبود وضعیت بوده و از هر شرایطی آسان گذر نکنند».
• در خصوص حذف نصاب فقه‌جعفری نظر شما چیست؟
در خصوص حذف نصاب فقه جعفری باید گفت، گرچند امارت اسلامی دلیل اصلی حذف نصاب فقه‌جعفری در مکاتب را در ایجاد همدلی و وحدت هر چه بیشتر بین مذاهب اسلامی می‌دانند. این راه تا فعلا جواب عکس داده و خواهد داد چرا که بیش از پیش دامن تعصبات مذهبی را گرفته و باعث اختلافات قومی خواهد شد. جدا از اینکه برای ایجاد وحدت راه حل های سهل‌تری وجود دارد. مثلاً تدریس نصاب فقهی هر دو مذهب حنفی و جعفری که خود در جایگاه خود دارای اثرات مثبت اند.
خبرگزاری زنان افغانستان
- نویسنده : خبرگزاری زنان افغانستان
- منبع خبر : خبرگزاری زنان افغانستان
