خبرگزاری زنان افغانستان: کار و فعالیت رسانه‌ای در افغانستان بسیار نفیس‌گیر است. جمع‌آوری اطلاعات و تهیه خبر و گزارش برای خبرنگار کار لب تیغ و بازی با آتش است. مرکز خبرنگاران افغانستان دیروز جمعه ۸ جدی، در گزارشی نگاشته است که نقض حقوق خبرنگاران و رسانه‌ها در سال ۲۰۲۳ در افغانستان با محدودیتهای فراوان مواجه […]
خبرگزاری زنان افغانستان: کار و فعالیت رسانه‌ای در افغانستان بسیار نفیس‌گیر است. جمع‌آوری اطلاعات و تهیه خبر و گزارش برای خبرنگار کار لب تیغ و بازی با آتش است.
مرکز خبرنگاران افغانستان دیروز جمعه ۸ جدی، در گزارشی نگاشته است که نقض حقوق خبرنگاران و رسانه‌ها در سال ۲۰۲۳ در افغانستان با محدودیتهای فراوان مواجه شده و حقوق شان به شکل گسترده‌ای نقض گردیده است.
به گزارش این نهاد، مورد نقض حقوق خبرنگاران شامل، “۶۱ مورد بازداشت”، “۷۸ مورد تهدید”، “زخمی شدن ۱۹ خبرنگار” و “جان باختن ۱ خبرنگار” گردیده است.
طبق گزارش این نهاد، محدودیتهای وضع شده حقوق خبرنگاران و رسانه‌ها، ۱۴ دستورالعمل رسانه‌ای بوده است که شماری از آنان در سال ۲۰۲۳ صادر گردیده است.
همچنین، بر اساس ارقام که “نی” به نشر سپرده است، در یک سال گذشته “۴۰ خبرنگار” از سوی گروه استخبارات طا.لبان بازداشت گردیده اما بعضی بازداشت‌ها موقتی و بعضی شان پس از گذراندن چند ماه در زندان طا.لبان دوباره آزاد شده‌‌است.
تا قبل از به قدرت رسیدن گروه طا.لبان در افغانستان، رسانه‌ها و آزادی بیان از نگاه کمی و کیفی رشد قابل ملاحظه‌ای داشت. اما پس از سقوط دولت جمهوری در آگوست ۲۰۲۱، “بیش از ۱۰۷ کانال تلویزیونی، ۲۸۴ ایستگاه رادیویی، صدها نشریه چاپی و بیش از ۱۸۰۰ وبسایت انترنتی”، فعالیت داشتند. اما اکنون همه چیز تغییر کرد فرمان‌ها و محدودیتهای بر رسانه‌ها اعمال شدند و هر روز شاهد محدودیتهای تازه از سوی گروه طالبان بودیم.
طبق تحقیقات گزارشگران بدون مرز، تعداد رسانه‌ها در افغانستان را قبل از روی کار آمدن گروه طا.لبان ۵۴۷ رسانه خوانده است.
این نهاد افزوده که در دو سال و چند ماه حکومت گروه طا.لبان، بیش از ۸۰ درصد خبرنگاران زن را مجبور به ترک وظایف شان کرده اند و سال ۲۰۲۳ برای خبرنگاران زن سال سخت و دشواری بوده است و محدودیتهای گروه طا.لبان علیه زنان خبرنگار رو به افزایش است
این‌در حالی‌ست که انجمن حمایت از خبرنگاران افغان میگوید تا پیش از سال ۲۰۲۱، تعداد خبرنگاران زن و مرد در افغانستان حدود ۱۲ هزار نفر بود، اما حالا نصفی آنان دیگر با رسانه‌ها کار نمی‌کنند ترک شغل کرده و اکثریت شان مهاجر شده‌اند.
انجمن خبرنگاران افغانستان نیز نگاشته است که فشار گروه طا.لبان بر رسانه‌ها رو به افزایش است، شکل پوشش خبری رسانه‌ها تغییر کرده و تعداد بازداشت‌شده‌گان خبرنگار توسط استخبارت طا.لبان نیز روز به روز بیشتر و بیشتر می‌شود.
این گزارش نیز بیان داشته است که خبرنگاران نه تنها در تهیه گزارش با مشکل مواجه هستند، بلکه نمی‌توانند نظر خود را در مورد وضعیت اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کشور در فضای باز مطرح کنند.
“ظریف کریمی”، رئیس انجمن حمایت از خبرنگاران، به خبرگزاری زنان افغانستان فعالیت رسانههای فعال در کشور را پنجاه در صد خوانده است. و می افزاید: با وجود همه چالش‌ها، نیمی از رسانههای افغانستان در حالت نیمه تعطیل به کار خود ادامه می‌دهند.
خبرنگاران به اطلاعات دسترسی ندارند زیرا قانون دسترسی به اطلاعات لغو شده است با این چالش کار رسانه‌ها در کشور را با مشکل جدی روبرو کرده است.
همچنین، بنیاد حمایت از خبرنگاران در روز جهانی آزادی بیان در سال ۲۰۲۳، اعلام کرد که نیمی از ۶۰۰ شعبه، رسانههای چاپی، صوتی و تصویری تعطیل شده و دو سوم خبرنگاران شغل‌های خود را از دست داده اند.
تعدادی زیادی از خبرنگاران از افغانستان به کشورهای خارجی پناه برده‌اند. بسیاری از روزنامه‌نگارانی که بیکار شده‌اند به مشاغل دیگری روی آورده‌اند و حتا برخی از آنها که به ایران و پاکستان رفته‌اند می‌گویند در شرایطی سختی به سر می‌برند و مجبور شدند تا برای تامین مخارج خانواده‌های خود، گرده‌های خود را نیز به فروش برسانند.
“جرمی لارنس”، سخنگوی حقوق بشر سازمان ملل متحد پیشتر در ماه مارچ سال ۲۰۲۳ گفته بود: خبرنگاران در افغانستان به دلیل گفتن هر چیزی علیه نظام حاکم، دستگیر می‌شوند، در حالی که “هیچ کس نباید به دلیل صحبت در مورد حقوق اساسی خود دستگیر شود”.
سازمان نظارت بر رسانه‌ها در افغانستان بیان داشته است که بازداشت و تهدید خبرنگاران در افغانستان نسبت به سال گذشته ۶۰ درصد افزایش یافته است.
این نهاد در گزارش سالانه خود نگاشته که در یک سال ۲۱۳ مورد نقض حقوق خبرنگاران و رسانه‌ها را ثبت کرده است.
با این حال، تعداد کارمندان تمام رسانههای افغانستان حداقل ۴۰۰۰ خوانده شده است.
لازم به ذکر است که استخبارات طا.لبان و وزارت امر‌به‌معرف و نهی‌از منکر این گروه به عنوان عامل اصلی بازداشت، شکنجه، ضرب‌و‌شتم، ارعاب و تهدید خبرنگاران است.
