قاعدگی، تابو و شرم یا طبیعت زنانه!
قاعدگی، تابو و شرم یا طبیعت زنانه!

قاعدگی یا پریود داغ ترین مسأله ای است که از این روزها بیشترین هیاهو را در میان کاربران فیسبوک به راه انداخته؛ عده ای از زنان با باور به اینکه پرداختن به موضوع قاعدگی یکی از مهم ترین و اساسی ترین موضوعات است که باید در مورد آن سخن گفته شود شروع به برگزاری کمپاین […]

قاعدگی یا پریود داغ ترین مسأله ای است که از این روزها بیشترین هیاهو را در میان کاربران فیسبوک به راه انداخته؛ عده ای از زنان با باور به اینکه پرداختن به موضوع قاعدگی یکی از مهم ترین و اساسی ترین موضوعات است که باید در مورد آن سخن گفته شود شروع به برگزاری کمپاین ها و نوشتن در این مورد نموده اند اما برخی دیگر نیز کاربران و به ویژه مردان با این کار در مخالفت هستند. یکی از کاربران فیسبوک به نام یعقوب یسنا با پرداختن به این موضوع خواسته تا اطلاعاتی را در رابطه با این موضوع ارایه دهد.
او در مورد قاعدگی مطلبی را با عنوان قاعدگی (عادت ماهوار): حذف، نادیده گیری و پذیرش نوشته که مورد استقبال کاربران و شبکه های اجتماعی نیز قرار گرفته است. نوشته یعقوب یسنا این گونه است: «در فارسی باستان به قاعدگی دشتان گفته می شد. دشتان مناسبت های فرهنگی – تابویی خود را داشته که بسیار ناپسند، زشت و زن ستیزانه بوده است. قاعدگی در همه ادیان تابو و ناپسند دانسته شده است. قاعدگی در روایت سامی در زنان وقتی به وجود آمد که زنان از فرمان نوح سرپیچی کردند. بنابراین قاعدگی شیطانی و … تصور می شود. در روایت دین زرتشتی قاعدگی اهریمنی است، زیرا از بوسه ی اهریمن بر سر جهی به وجود آمد. در اکثر ادیان زنی که دچار قاعدگی است حق اجرای مناسک مذهبی را ندارد. برخورد ادیان و فرهنگ های باستانی بشر درباره ی قاعدگی این بوده است که قاعدگی ناپسند، زشت، شیطانی و تابو بدانند. بنابراین دو راه را پیش گرفته اند. حذف زنان در دوران قاعدگی از اجرای مناسک مذهبی و مناسبت های اجتماعی با اعمال شرایط و قاعده های سخت؛ و نادیده گیری قاعدگی و کتمان قاعدگی، این که درباره آن صحبت نشود و زنان قاعدگی را پنهان کنند، بگویند سردرد، دل درد، بی حال و … استند.
فرهنگ های معاصر و مدرن قاعدگی را پذیرفته اند و از قاعدگی در فرهنگ های معاصر و مدرن سخن گفته می شود و برای زنان در دوره ی قاعدگی سهولت های اجتماعی و فرهنگی در نظر گرفته شده است.
اصولا نخستین قاعدگی در یک دختر نشانه ی ورود او به آغاز دوره ی بلوغ و باروری است. یعنی وقتی دختر قاعدگی دید، زن (آغاز دوره ی زنانگی) می شود. بنابراین قاعدگی نباید کتمان شود، باید از قاعدگی استقبال شود و به دختر آموزش داده شود تا چگونه از خود در جریان قاعدگی مواظبت بهداشتی کند و چگونه بتواند درد قاعدگی را تحمل کند؛ مهم تر از همه برخورد اطرافیان یک زن با قاعدگی است. زیرا زن در جریان قاعدگی درد و تشنج روانی دارد. بنابراین باید تشنج روانی او درک شود.
قاعدگی (عادت ماهوار، دشتان، حیض، پریود و رگل) چرخه ی طبیعی در زنان است: دختر/زن از وقتی که بالغ می شود تا به یائسگی (سترونی) می رسد، در صورتی که باردار و شیرده نباشد، هر ماه دچار قاعدگی می شود. قاعدگی برای این است که تخمک برای بارداری آزاد می شود. اگر پس از رهایی تخمک زن باردار نشود، تخمک از بین می رود و زن دچار قاعدگی می شود. میزان ترشح هورمون های استروژن و پروژسترون کاهش می یابند، دیواره زهدان (رحم) ریزش می کند و خون ریزی صورت می گیرد.
قاعدگی وضعیت طبیعی در زنان است. از قاعدگی باید به راحتی سخن گفت، نباید گذاشت که سخن از قاعدگی تابو شود و قاعدگی نشانه ی فرودستی زنان دانسته شود و از قاعدگی استفاده ی فرهنگی زن ستیزانه صورت بگیرد. قاعدگی هنوز در آموزش ما جای گاهی ندارد و به آموزش تبدیل نشده است. در مناسبت های خانوادگی، اجتماعی و فرهنگی ما قاعدگی هنوز تابو است و کتمان می شود. هنوز زنان در جریان قاعدگی خود را نفرین شده و … تصور می کنند.
پرداختن به قاعدگی از نظر فرهنگی، بهداشتی، آموزشی و اجتماعی ضرورت است. کتمان و نادیده گیری قاعدگی زن ستیزانه، ضد آموزش و ضد بهداشت است. قاعدگی نه تنها امر زنانه و آموزش زنانه نیست؛ قاعدگی امر اجتماعی است که مردان نیز باید درباره قاعدگی آموزش ببینند و بتوانند زنان را درک کنند. فرهنگ سازی مدرن درک واقعیت انسان ها جدا از هر مناسبت مقدس/ نامقدس (توتم/تابو) است».
کیومرث هوشمند یکی از کاربران صفحات اجتماعی در پیوند با مطلب یعقوب یسنا چنین نظر داده است: «این روزها صفحات دنیای مجازی مملو از تصاویری است که به هدف آگاهی دهی جامعه از عادت ماهوار زنان، به دست نشر سپرده می شود. جناب استاد چند پرسش در ذهنم خطور می کند امید از شما پاسخش را دریابم.
اگر هدف بهبود وضعیت زنان است، چرا کمپاین های عمومی و ورکشاپ های آموزشی را برای مادران از طریق دوستان تان در اینجا برگزار نمی کنید تا قبل از به تصویر کشاندن طبیعت زنانه در منظر عام، مادران خود، موضوعات فطری و بهداشتی دختران شان را بر عهده گیرند؟ زیرا در گام نخست این وظیفه و مسئولیت آنهاست.
شکی نیست که زن موجودی است که زن موجودی است زیبا و از سوی دیگر وجود او مملو از رمز و راز طبیعت زنانه ای که خداوند متعال آن را فطرتا و طبیعتا با حیا در آمیخته است، من نمی خواهم بگویم که پرسیدن در این مورد این حالت بی شرمی است، اما در تمام مطالبی که در این رابطه خواندم، کسی پرسشی مطرح نکرده است، بلکه بیشتر داستان ها را نوشته اند و آقایان خوانده اند، پرسش اینجاست که آیا تمام زنان افغانستان می پسندند که عده ای این گونه بر چهار دروازه جغرافیای فیسبوک، تمام طبیعت آنان را جار بزنند؟
این حق را از کجا از کدام و از کدام مرجع به دست آورده اند؟
زیرا بحث طرح پرسش فقهی و شرعی و یا پزشکی از اهل علم مطرح نبوده، پس نشر تصاویر و داستان های عجیب، چه کمکی به بهبود بهداشت قاعدگی می کند؟
شما در مقابل هزاران پرسش کودکان زیرسنی که این تصاویر را می بینند روبرو هستید، با این عملکرد چه پاسخی قرار است ارائه دهید؟
ذبیح الله بهروز نیز در این مورد نظر خود را این گونه بیان داشته «وقتی در مورد عادت ماهیانه زنان در اجتماع و یا شبکه های اجتماعی صحبت و بحث شود فکر نمی کنید که حریم خصوصی و حرمت های بین افراد خانواده ها مخصوصا در برابر دخترخانم ها صدمه وارد می شود، فکر نمی کنم هیچ دختر خانمی برای اینکه پریود شود در جامعه مورد اذیت و آزار و هتک حرمت صورت گیرد. هر قدری این موضوع در شبکه های اجتماعی مطلبی نوشته و یا بحث شود به همان اندازه حریم خصوصی زنان صدمه بیشتر می بیند چون افراد در جامعه با نگاه های متفاوت و سطح آگاهی متفاوتی قرار دارند.
در ضمن من طرفدار برنامه های آگاهی دهی برای کودکان در سن بلوغ در دوران مکتب و دانشجویان در دوران دانشگاه هستم، نه در شبکه های اجتماعی.
عده ای دیگر از کاربران فیسبوک که از قشر آقایان بودند در رابطه با نوشتن مطالب آگاهی دهی در رابطه با دوران قاعدگی با مخالفت از علنی سازی این مورد در شبکات اجتماعی خواستار علنی سازی و تجلیل از روز جنب شدن و انزال شدن مردان شدند.
جاوید کارگر در صفحه فیسبوک خود چنین نوشته: «۱۴۰۰ سال می شود که اسلام در این سرزمین حکومت دارند. مادران و مادربزرگان ما را در هیچ مراسمی یاد نداده اند که قاعدگی شرم نه بلکه یک امر طبیعی است بلکه مادران شان یادشان داده است تا بدانند و شرم نکنند. ولی امروز یک تعداد روسپی های بازاری می آیند و برای دختران ما مراسم می گیرند تا دختران بدانند وقتی پریود می شوند شرم نکنند در حالی که این وظیفه مادران و استادان مکاتب و دانشگاه ها شان است که برای شان بیاموزانند که پریود شدن شرم نیست بلکه یک امر طبیعی است.
اگر این روز را تجلیل می کتید پس برای پسران نوبالغ ما هم بیاموزانید که وقتی در خواب انزال می شوند باید بدانند که انزال شدن و از نظر شرع و دینی باید غسل بکنند».
به باور بسیاری از مردان پریود شدن تابو نبوده و نیازی نیست تا در سطح گسترده اجتماعی و آن هم در فضای مختلط به آگاهی دهی در این مورد پرداخت. شاید بسیاری از فعالین حقوق زن به پیامدهای روانی سطح گسترده از آگاهی دهی خود نیندیشند و هرگز به این فکر نکنند که با این کار ممکن تا فضا را برای دخترانی که نو به این مرحله از زندگی شان می رسند تنگ تر نمایند. چون اطلاعات در هر موضوعی که باشد تقاضای سن خاصی را می نماید تا درک درستی از آن شود و سبب به وجود آمدن مشکلات بیشتر و بنیادی تر نشود.