د اغیزمنو میرمنو د شکایتونو اوږد بهیر د دې لامل شوی چې میرمنې په کندهار کې په طالبانو او حتی د ښځو په ملاتړ موسسو باور له لاسه ورکړی او شکایت ته ترجیح ورکړی. په کندهار کې د ښځو د حقونو د فعالې صفیه الهامی د خبرو یوه برخه. صفیه الهام د ښځو د حقونو […]
صفیه الهام د ښځو د حقونو فعاله ده، خپلې زده کړې یې د حقوقو او سیاسی علومو په برخه کې بشپړې کړی او له شاوخوا شلو کلونو راهیسې د کندهار د ښځو لپاره د وکالت او معلوماتو په برابرولو کې کار کوی.
پوښتنه: په تېرو دوو کلونو کې د کندهار د ښځو وضعیت څنګه ارزوئ؟
ځواب: د کندهار د ښځو وضعیت نظر نورو تیرو کلنو ته په اقتصادی برخه کې ډېر ضعیفه سوی, موږ هیله لرو چې د ښځو راتلونکې له دې حالت څخه وژغورل شی، هره ښځه د خپل استعداد او استعداد له مخې پرمختګ وکړی، نجونې به بیا ښوونځی او پوهنتون ته ولاړې شی او خپلو زده کړو ته دوام ورکړی او ټولنې ته خدمت وکړی.
پوښتنه: آیا داسې میکانیزم شته چې د هغو ښځو ملاتړ او چلند وکړی چې له خپلو اساسی حقونو بې برخې دی؟ ښځې باید چیرته لاړې شی؟
ځواب: که د پخوا په څېر د ښځو لپاره ځانګړې څانګه یا وزارت جوړ شی، د ښځو ستونزې له هر اړخه حل کېدای شی. ځکه طالبانو د ښځو د ملاتړ لپاره هیڅ رایه نه ده پرې ایښې او نن ښځې د خپلو ستونزو د حل لپاره لاره نه لری. خو اوس کوم میکانیزم نشته، نو ښځه تر هغه وخته ځای نه لری چې د هغې غوښتنې ونه منل شی.
پوښتنه: د سیستماتیک تاوتریخوالی او تبعیض سربیره، د ښځو د حقونو ځینې فعالان په دې باور دی چې جګړې او فقر د ښځو ژوند هم زیانمن کړی، ستاسو په اند د ښځو په وړاندې د دې وضعیت اصلی لامل څه دی؟
ځواب: د ښځو پر وړاندې د تاوتریخوالی ډېری پېښې په بې وزله کورنیو، بې روزګاره کسانو، په نشه یی توکو روږدو او د ټولنې په منځنیو او ټیټو طبقو کې رامنځته کېږی.
د ښځو پر وړاندې تاوتریخوالی د یوې ساری او نړیوالې پدیدې په توګه د بشری ژوند په ټولو جغرافیه کې په مختلفو بڼو شتون لری.
هغه زیاته کړه، دغه ناوړه پدیده تر ډېره په ټولنه کې د تعلیماتو، دودونو، دودونو او کلتور په حاکمیت کې ریښه لری، چې د همدې ستونزې په پرتله د تاوتریخوالی کمښت او زیاتوالی څېړل کېږی.
پوښتنه: دې ته په پام سره چې د بشری حقونو د نړیوالو سندونو پر بنسټ د ښځو حقونه په جدی توګه تر پښو لاندې شوی، ایا د اسلامی قوانینو په چوکاټ کې د ښځو حقونه مراعات شوی دی؟
ځواب: تر اوسه د ښځو له حقونو څخه انکار په عام محضر کې نه دی شوی، داسې احکام راغلی چې منفی اغېزې یې لکه ښوونه او روزنه، خو مثبت یې د زوی په ډګر کې دی.
په کلتوری لحاظ طالبان د ښځو په اړه اعتراض کوونکی نظر لری. د دوی نوی امر وګورئ! د اسلام له نظره، دوی د ښځو په وړاندې خورا سختقوانینو په چوکاټ کې د ښځو حقونه مراعات نه کوی. خود غرضه او یو اړخیز چلند لری. د دوی په منځ کې د ماډرنستانو او روښانفکرو دینی مفکرینو لپاره ځای نشته، نو څوک به د دوی د دین تفسیر تنظیم کړی؟ نو دا زموږ لپاره اسانه کار نه دی چې فکر وکړو چې په یو څو لاریونونو سره به نن د امارت داخلی طالبان بدل کړو. د طالب جنګیالیو یو هدف چې د ځان وژنې او ځان سوزۍ په لور روان و، دا و چې افغانستان ته د خپل قوم پالنې سره اسلام راوړی.
پوښتنه: دې ته په پام سره چې د بشری حقونو د نړیوالو سندونو پر بنسټ د ښځو حقونه په جدی توګه تر پښو لاندې شوی، ایا د اسلامی قوانینو په چوکاټ کې د ښځو حقونه مراعات شوی دی؟
ځواب: تر اوسه د ښځو له حقونو څخه انکار په عام محضر کې نه دی شوی، داسې احکام راغلی چې منفی اغېزې یې لکه ښوونه او روزنه، خو مثبت یې د زوی په ډګر کې دی.
په کلتوری لحاظ طالبان د ښځو په اړه اعتراض کوونکی نظر لری. د دوی نوی امر وګورئ! د اسلام له نظره، دوی د ښځو په وړاندې خورا سخت، خود غرضه او یو اړخیز چلند لری. د دوی په منځ کې د ماډرنستانو او روښانفکرو دینی مفکرینو لپاره ځای نشته، نو څوک به د دوی د دین تفسیر تنظیم کړی؟ نو دا زموږ لپاره اسانه کار نه دی چې فکر وکړو چې په یو څو لاریونونو سره به نن د امارت داخلی طالبان بدل کړو. د طالب جنګیالیو یو هدف چې د ځان وژنې او ځان سوزۍ په لور روان و، دا و چې افغانستان ته د خپل قوم پالنې سره اسلام راوړی.
پوښتنه: آیا په نږدې راتلونکی کې د ښځو د حقونو د ښه والی لپاره کومه هیله شته؟
ځواب: تر دې دمه د ښځو له حقونو څخه انکار نه دی شوی، د منفی کارونو په اړه حکمونه صادر شوی، خو مثبتې قضیې د زوم په ډګر کې دی. طالبان د ښځو په اړه کلتوری او دودیز نظر لری. وروستی حکم وګورئ! د اسلام له نظره د ښځو مطالعه ډېره سخته، خود غرضه او یو اړخیزه ده. په داسې حال کې چې ماډرن او روښانفکران دینی دریځ نه لری، نو څوک به د دین په تعبیر کې بدلون راولی؟ نو که فکر وکړو چې د طالبانو اوسنی وضعیت په یو څو ستونزو سره بدلولی شو، دا اسانه کار نه دی. د وسله والو طالبانو یو هدف چې د ځانمرګو په لور روان وو، افغانستان ته د اسلام راوړل وو.
پوښتنه: په نادولتی موسسو او ملګرو ملتونو کې د ښځو له کار کولو منع کول د کورنیو پر وضعیت څه اغیز لری؟ او د دې حالت پایله به څه وی؟
ځواب: د ښځو د نا امیدۍ او نا امیدۍ کچه ډېره ده، چې په اقتصادی، ټولنیزو او فرهنګی برخو کې یې منفی اغېزې لری.
د ملګرو ملتونو په ملاتړ له یوې مرستندویه ادارې سره د ښځو پر کار کولو د طالبانو د بندیز اغیز به د ملګرو ملتونو او نادولتی موسسو لپاره خورا پراخ وی. شمیل د اندېښنو د تکرارولو تر څنګ وایی، که په ملګرو ملتونو کې د ښځو کار ودرول شی، د افغانستان پر بې وزلو خلکو د مرستو د وېش لپاره به څوک نه وی.
پوښتنه: تاسو د ښځو د وضعیت د ښه کولو او د هغوی د بنسټیزو حقونو د ساتنې لپاره کوم تدابیر نیولی؟ ستاسو کومې غوښتنې منل شوې او کومې نه دی منل شوې؟
ځواب: په لومړې سر کې د ملګرو ملتونو دفاتر وه موږ خپل نظریات شریکول اوس داسې کومه مرجه نسته چې خپل نظریات د کار د سمون لپاره شریک کړو.
په نننۍ ټولنه کې که ښځه یو څه وکړی، مهمه نه ده، سربیره پردې، هغه ملامت دی.
پوښتنه: تاسو د دوحې د غونډې په اړه څه فکر کوئ؟ په دې غونډه کې د ښځو استازی څوک دی؟ ایا هیله شته چې له دې غونډې څخه به د ښځو په ګټه کومه پریکړه وشی؟
ځواب: د دوحې غونډې ډېر وخت وکړ، خو کومه نتیجه یې ورنه کړه او تر څو چې کومه پرېکړه ونه شوه، نو بیا یې وویل چې د نجونو ښوونځی دې پرانستل شی، خو داسې ونه شول، خلک په بې وزلۍ اخته شول، خو هېڅ اقدام ونه شو. . .
د دوحې خبرې تېر ځل محرمې وې، دا ځل به هم محرمې وی او د تېر ځل په څېر به بیا هم داسې استازی وی چې په افغانستان کې نه وی او زموږ له ستونزو خبر نه وی.
پوښتنه: ستاسو د وخت او په پای کې مننه، که تاسو غواړئ چې یو بل څه شریک کړئ، موږ به ستاسو څخه واورو.؟
ځواب: داسې خاص څه نلرو کچېرې زموږ نظریات دحاکم حکومت او ملګرې ملتونو سره شریکېږی غوښتنه مو داده چې د نجونو د تعلیم دروازی دې خلاصی سې تر څو نوی نسل مو بې تعلیمه پاته نسې د ښځو د کارکولو زمینه ورته مساعده سې تر څو باسواده ښځې کار وکړې د فقر د ناورین سره مخ نسې او د لیرې پرتو سیمو د ښځو لپاره خپل هر ډول خدمات ترسره کړې.
خبرگزاری زنان افغان
