حقوق زنان اصطلاحی است که اشاره به آزادی و حقوق زنان در تمامی سنین دارد ممکن است که این حقوق توسط قانون یا رسوم سنتی در جامعه به رسمیت شناخته شود و یا به رسمیت شناحته نشود که این حقوق شامل تمامیت بدنی، خود مختاری، حق رأی، حق کار، حق برابری، حق مالکیت، حق تحصیل، […]
حقوق زنان اصطلاحی است که اشاره به آزادی و حقوق زنان در تمامی سنین دارد ممکن است که این حقوق توسط قانون یا رسوم سنتی در جامعه به رسمیت شناخته شود و یا به رسمیت شناحته نشود که این حقوق شامل تمامیت بدنی، خود مختاری، حق رأی، حق کار، حق برابری، حق مالکیت، حق تحصیل، حق اشتراک در ارتش، حق مشارکت در قرار داد های قانونی و در نهایت سرپرستی ازدواج و مذهب می باشد. اما در افغانستان در بسیاری از موارد حقوق بشری زنان به دلیل سنت ها و عرف و عنعنات حاکم در کشور نقض می گردد و بیشتر زنان که در ولایات دور دست افغانستان زندگی می کنند ازاین ناحیه آسیب پذیر می شوند که از آن میان زنان ولایت پکتیکا بیشتر در معرض پامال شدن حقوق شان قرار دارند. هیله مجتبی زاده ولایت پکتیکا است که تحصیلاتش را تا مقطع ماستری در رشته ای روابط بین الملل به اتمام رسانده است وی در سال ۱۳۹۷ خودش را در ولسی جرگه کاندید کرد اما چنان که می گوید بخاطر این که در ولسی جرگه راه پیدا نکردیم بنا بر دلایلی با کاندید های از ولایت های مختلف به گونه اعتراضی خیمه تحصن بر پا کردیم و به اعتراضات خود چهار ماه ادامه دادیم اما به هیچ یک از صدا های ما گوش داده نشد و اعتراضات و تحصن ما بی فایده بود. فعالیت های هیله مجتبی در عرصه های اجتماع و سیاسی زیاد بوده و در خصوص حوزه زنان پکتیکا در راستای ارتقاء مکاتب دخترانه از ابتداییه به لیسه و جلب توجه مسئولین مرکز به خصوص وزارت کار و امور اجتماعی برای فرستادن پروژه های کوتاه مدت اقتصادی مثل قالین بافی وغیره به زنان ولایت پکتیکا نیز فعالیت های را انجام داده است. در اینجا گفتگویی با خانم هیله مجتبی در موارد قابل ذکر داشتیم که توجه شما را به این گفتگو معطوف مینماییم:
وضعیت زنان را در ولایت پکتیکا چگونه ارزیابی می کنید و زنان در این ولایت چقدر از حقوق بشری شان برخوردار هستند؟
خانم ها در ولایت پکتیکا از حقوق بشری شان برخوردار نیستند و در یک فضای فوق العاده تنگ و سنتی به سر میبرند از این که ولایت پکتیکا یک ولایت سنتی است و همین اکنون در ولایت پکتیکا عرف و عنعنات نسبت به قانون بیشتر حاکم است، خانم ها به شکل درست آن دسترسی به حقوق بشری ندارند ظلم و خشونت ها علیه زنان زیاد است اما هیچ زنی نمی تواند که بخاطر بلند کردن صدا و در خواست عدالت به نهاد های عدلی و قضایی مراجعه کند چون در ولسوالی های دور دست ولایت پکتیکا وقتی بالای یک خانم ظلم صورت میگیرد و مورد خشونت قرار می گیرد خانم نمی تواند که عدالت خواهی کند و یا دسترسی به نهاد های حقوقی عدلی و قضایی داشته باشد چون از نظر مردم پکتیکا رفتن یک خانم به مراکز عدلی و قضایی و داد خواهی علیه خشونت یا ظلمی که برایش شده است یک عیب برای خودش و خانواده اش شمرده می شود بنأ خانم ها جرأت کرده نمیتوانند که به نهاد های عدلی و قضایی ویا نهاد های که حامی حقوق زن هستند مراجعه کنند و صدای خود را بلند کنند.
آیا زنان و دختران ولایت پکتیکا به حق تعلیم و تحصیل دسترسی دارند؟
در ارتباط به حقوق تحصیل خانم ها در ولایت پکتیکا باید گفت که خانم ها در ولایت پکتیکا به حق تعلیم تحصیل که از جمله حقوق اساسی شان است قانون اساسی وشریعت اسلام برای شان اجازه داده متاسفانه دسترسی ندارند، تعدادی محدودی از خانم ها در این ولایت از صنف اول الی صنف ششم مصروف فرا گیری درس هستند و در یک یا دو ولسوالی محدود خانم ها تا صنف دوازده می توانند که تحصیلات خود را ادامه بدهند.
رسم و رواج های حاکم در ولایت پکتیکا چگونه است؟
در ولایت پکتیکا تعدادی زیادی خانم ها به همان رسم و رواجی که از قدیم برای شان به میراث مانده رفت و آمد می کنند چادری ویا برقه بسیار کم دیده می شود اکثر شان با همان لباس عنعنوی که از گذشته ها برای شان به میراث مانده مانند پیراهن گرد و چادر نماز می باشد در خانه و بازار رفت و آمد می کنند.
وضعیت اقتصادی زنان پکتیکا چگونه است؟
درارتباط به وضعیت اقتصادی زنان این ولایت باید بگوییم که از این که زنان در ولایت پکتیکا به حق تحصیل شان دسترسی ندارند زمینه تحصیل برای شان از طرف حکومت مرکزی مهیا نیست بنأ زنان پکتیکا مستقل نیستند وابسته به شوهر برادر و یا پدر شان هستند و نمی توانند که خودشان امرار معیشت کنند ویا این که در کدام نهادی کار کنند ومزدی به دست بیاورند و از طریق مزد شان امرار معیشت خود و خانواده شان را کنند تعداد زیاد شان وابسته به فامیل هستند یعنی اقتصاد مستقل ندارند.
آیا زنان در ولایت پکتیکا به خدمات صحی دسترسی دارند؟
متاسفانه که اکثریت زنان به خدمات صحی دسترسی ندارند و بیشتر زایمان ها در خانه ها صورت می گیرد دراکثر موارد مرگ و میر زیاد است مادران و نوزادان به دلیل بی تجربه بودن قابله و یا در دسترس نبودن امکانات و نبود داکتر متخصص به مرگ مواجه می شوند، خانواده های که از امکانات خوب اقتصادی برخوردار باشند مریض شان را به کابل میاورند و کسانی که وضعیت مالی خوبی ندارد ناگزیر است که در همان شرایط باقی بماند.
شما منحیث فعال حقوق زن در پکتیکا چی کار هایی را رساندن زنان این ولایت به حقوق انسانی و بشری شان انجام داده اید و عمده ترین خواست های زنان پکتیکا چی است؟
من به عنوان فعال حقوق زن توانستم که صدای زنان را برسانم، مهمترین خواست دختران در این ولایت دسترسی به درس و تعلیم است و از مسئولین همواره می خواهند که برای آنها مکتب و پوهنتون ایجاد کنند که دختران بتوانند درس بخوانند و آینده خوبی داشته باشند.
